हृदयाला रक्तपुरवठा दोन धमन्यांच्या साहाय्याने रक्तपुरवठा केला जातो. काही कारणांनी वाढत्या वयात या धमन्या आकुंचन पावतात आणि कडकही होतात. कोरोनरी धमन्या कडक झाल्याचा परिणाम रक्तपुरवठय़ावर होतो. त्यामुळे एन्जायनाची निर्मिती होते. अशा स्थितीत बर्याचदा छातीत दुखू लागते.
एन्जायनावर औषधोपचार खूप प्रभावी ठरू शकतात. मात्र परिस्थिती गंभीर झाल्यास हृदयाला रक्तपुरवठा करण्यासाठी कोरोनरी अँजिओप्लास्टी करणे आवश्यक असते.
अनेकदा हृदयविकाराचा झटका आल्यानंतर आपत्कालीन उपचार म्हणूनही कोरोनरी अँजिओप्लास्टी केली जाते.
ऍजिओप्लास्टी केल्यानंतर रूग्णाला त्याच्या प्रकृतीच्या स्थितीनुसार रूग्णालयात ठेवले जाते. सर्वसाधारणपणे रूग्णाला एक आठवडाभर आराम करण्याचे निर्देश दिले तात. हृदयविकाराचा झटका आल्यानंतर अँजिओप्लास्टी केल्यास रुग्णालयात राहण्याचा वेळ आणि रूग्ण संपूर्ण बरा होण्याचा काळ वाढू शकतो.
ऍजिओप्लास्टी केल्यानंतर रूग्णांना सर्जनकडून दिल्या जाणार्या सूचनांचे तंतोतंत पालन करणे आवश्यक असते.
अशा रूग्णांना काही वेळा अनिश्चित काळापर्यंत ऍस्पिरीनची गोळी घ्यावे लागू शकते.
स्टेंट प्लेसमेंट केल्यानंतर रूग्णाला रक्त पातळ करण्याचे औषध घ्यावे लागते.
या परिस्थितीत एक वर्ष किंवा त्याहीपेक्षा जास्त काळासाठी क्लोपिडोग्रेल नावाचे औषध दिले जाते.
अँजिओप्लास्टी करताना हृदयाच्या ठोक्यांची गती वाढू किंवा कमी होऊ शकते. यापासून बचाव करण्यासाठी अस्थायी पेसमेकर बसवला जाऊ शकतो किंवा औषधांचाही वापर करता येऊ शकतो.
अँजिओप्लास्टी करताना काही धोके असले तरीही अँजिओप्लास्टीच्या यशाचे प्रमाण अधिक आहे. ब्लॉकेजेसचे प्रमाण पाहून मगच अँजिओप्लास्टी करण्याचा निर्णय घेतला जातो. कमी ब्लॉकेजेस असतील तर अँजिओप्लास्टी ही नक्कीच प्रभावी आणि कमी वेळाची प्रक्रिया आहे. त्यानंतर व्यक्ती पूर्णपणे बरी होण्यासही तुलनेने कालावधी कमी लागतो. त्यामुळे व्यक्ती काही पथ्य पाळून आपल्या नेहमीच्या कामालाही सुरूवात करू शकते.
– डॉ. महेश बरामदे