बंगळुरू/ प्रतिनिधी
जवाहरलाल नेहरू सेंटर फॉर ऍडव्हान्स सायंटिफिक रिसर्च (जेएनसीएएसआर) ही भारत सरकारच्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग (डीएसटी) अंतर्गत स्वायत्त संशोधन संस्थेने आपल्या कॅम्पसमध्ये एक अत्याधुनिक कोविड डायग्नोस्टिक प्रशिक्षण केंद्र स्थापित केले आहे. कोविड -१९ साथीच्या विरूद्ध लढण्यासाठी या केंद्राची स्थापना करण्यात अली आहे.
जेएनसीएएसआरने म्हटले आहे की सीओव्हीआयडी -१ सह साथीच्या रोगांचे निदान आणि त्यांचा मागोवा घेण्यात रीअल-टाईम पीसीआर सारख्या रेणू निदान तंत्र महत्वाची भूमिका निभावतात. दुर्दैवाने, भारतामध्ये कुशल आणि क्लिनिकल लोकांची कमतरता आहे. या आवश्यकता लक्षात घेऊन संस्थेने कोविड -१९ मधील कर्मचार्यांना रिअल टाईम पीसीआरमध्ये प्रशिक्षण देण्याची मोहीम सुरू केली आहे. यासाठी अत्याधुनिक क्लिनिकल प्रशिक्षण सुविधा उपलब्ध केली गेली आहे. याठिकाणी बॅचमध्ये प्रशिक्षण दिले जात आहे. प्रत्येक बॅचमध्ये 6-10 प्रशिक्षणार्थी प्रशिक्षण घेत आहेत. या उपक्रमांतर्गत एक आठवडा क्रॅश कोर्स घेण्यात येत असून पुढील काही महिन्यांत प्रशिक्षणार्थींना अनेक तुकड्यांमध्ये प्रशिक्षण दिले जाणार आहे. पहिल्या बॅचचे 16 ते 22 जून दरम्यान प्रशिक्षण घेण्यात आले.
एका आठवड्याच्या क्रॅश कोर्समध्ये वर्ग व्याख्यान आणि प्रयोगशाळेतील प्रयोग यांचा समावेश आहे. हा कोर्स सैद्धांतिक ज्ञान तसेच हँड्स-ऑन प्रशिक्षण देण्यासाठी बनविला गेला आहे. व्यावहारिक प्रयोगशाळेच्या सत्रात, सहभागींना संसर्गजन्य नमुने, न्यूक्लिक ऍसिड ट्रान्सक्रिप्शन आणि संरक्षण, रिअल-टाइम पीसीआर आणि इतर आण्विक तंत्रे, डेटा विश्लेषण आणि क्लिनिकल डायग्नोसिस सुविधेची मानक ऑपरेटिंग प्रक्रिया (एसओपी) याबद्दल शिकवले जाते. प्रशिक्षणासाठी केवळ कृत्रिम नमुने वापरले जात आहेत, ज्यामध्ये संसर्गजन्य विषाणू अस्तित्वात नाही. कोर्स नंतर, प्रशिक्षणार्थी क्लिनिकल डायग्नोस्टिक सुविधेत सामील होण्यासाठी आणि क्लिनिकल सेटअपमध्ये नमुने हाताळण्यासाठी तैनात केले जातील आणि ते केवळ कोविड -१९ नव्हे तर कोणत्याही संसर्गजन्य रोगांसाठी रिअल टाईम पीसीआर प्रदर्शित करतील.
डीएसटीचे सचिव प्रा. आशुतोष शर्मा म्हणाले की संसर्गजन्य नमुने हाताळण्यासाठी आणि त्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी वैज्ञानिक प्रशिक्षण, रीअल-टाईम पीसीआर आणि इतर आण्विक रोगनिदानशास्त्र, डेटा विश्लेषण, क्लिनिकल डायग्नोस्टिक सुविधेसाठी एसओपी हे केवळ कोरोना कालावधीतच नव्हे तर भविष्यात देखील उपयुक्त ठरले. देश अशाच प्रकारच्या धोक्यांचा वेगाने सामना करण्यास तयार आहे. हा कार्यक्रम युवा उमेदवारांसाठी आहे ज्यांनी भारतातील कोणत्याही वैद्यकीय संस्थेद्वारे वैद्यकीय प्रयोगशाळेतील चाचणी (एमएलटी) मध्ये पदवी किंवा पदव्युत्तर पदवी प्राप्त केली आहे.