मार्च महिन्यातील दर 7.39 टक्के : घाऊक बाजारात किंमती वाढल्याचा परिणाम
नवी दिल्ली / वृत्तसंस्था
गेल्या महिन्याभरात विविध वस्तूंच्या वाढलेल्या दरांमुळे घाऊक महागाई दराने मोठा धक्का दिला आहे. मार्च महिन्यात देशातील घाऊक महागाई दर (डब्ल्यूपीआय) 7.39 टक्क्मयांवर आला आहे. गेल्या आठ वर्षातील घाऊक महागाईची ही सर्वोच्च पातळी आहे. फेब्रुवारी 2021 मध्ये घाऊक महागाई दर 4.17 टक्के होता. गुरुवारी जाहीर झालेल्या आकडेवारीनुसार, इंधन आणि विजेच्या किंमती वाढल्यामुळे मार्चमध्ये घाऊक महागाईच्या दरात तीव्र वाढ नोंदविण्यात आली आहे. तसेच उत्पादित वस्तूंच्या किंमतीतील वाढ ही चलनवाढीच्या परिणामास कारणीभूत ठरल्याचे दिसून येत आहे.
इंधन आणि ऊर्जा क्षेत्रातील महागाई फेब्रुवारीमध्ये केवळ 0.58 टक्क्मयांच्या तुलनेत मार्चमध्ये 10.25 टक्क्मयांवर पोहोचली आहे. प्राथमिक वस्तूंच्या महागाईच्या दरातही तिपटीने वाढ झाली असून ती फेब्रुवारी 2021 मधील 1.82 टक्के तुलनेत मार्चमध्ये 6.40 टक्क्मयांपर्यंत वाढली आहे. अन्नधान्य व पेय पदार्थांच्या घाऊक किमतींमध्ये मार्च महिन्यात 5.28 टक्क्मयांनी वाढ झाली असून फेब्रुवारी महिन्यात हा दर 3.31 टक्के होता. गेल्या सलग तीन महिन्यांमध्ये घाऊक महागाई दरात वाढ होत असलेली दिसून येत आहे. महागाई दरात वाढ होत असल्याचा फटका सर्वसामान्य ग्राहकांनाही बसत असल्यामुळे सर्वच आर्थिक व्यवहारांवर थेट परिणाम होत आहे.
केंद्रीय वाणिज्य व उद्योग मंत्रालयाने घाऊक महागाईची मार्च महिन्यातील अधिकृत आकडेवारी गुरुवारी जाहीर केली. फेब्रुवारी महिन्यात घाऊक महागाई दर 4.17 टक्के नोंदला गेला. त्या तुलनेत मार्चमध्ये जवळपास सव्वातीन टक्क्यांनी महागाई वाढल्याचे दिसत आहे. मार्च महिन्यात देशातील किरकोळ किंमत निर्देशांकात 7.39 टक्क्मयांपर्यंत वाढ झाली आहे. हाच निर्देशांक मार्च 2020 मध्ये 0.42 टक्के इतका होता. घाऊक किंमत निर्देशांकानुसार, याआधी ऑक्टोबर 2012 मध्ये 7.4 टक्के इतका महागाईचा दर नोंदवण्यात आला होता. यावरूनच मार्च महिन्यातील महागाई ही गेल्या 8 वर्षांतील सर्वात उच्चतम महागाई असल्याचे स्पष्ट होत आहे.
उत्पादित वस्तूंचा महागाई दरावर मोठा परिणाम
उत्पादित वस्तूंच्या किंमती फेब्रुवारीमध्ये 5.81 टक्क्मयांनी वाढल्या होत्या. परंतु मार्चमध्ये त्यात आणखी वाढ होऊन उत्पादित वस्तूंच्या किंमती 7.34 टक्क्मयांनी वाढल्याचे आकडेवारीतून स्पष्ट होत आहे. घाऊक किंमत निर्देशांकात (डब्ल्यूपीआय) उत्पादित वस्तूंचे प्रमाण जवळपास 64 टक्क्यांपर्यंत असते. त्यामुळे त्यांच्या किंमतवाढीचा परिणाम थेट घाऊक महागाई दरावर झालेला दिसून येतो.
‘डब्ल्यूपीआय’ म्हणजे काय?
घाऊक किंमत निर्देशांक (डब्ल्यूपीआय) हा व्यवहारात एका व्यापाऱयाने दुसऱया व्यापाऱयाकडून घेतलेल्या किंमतींशी निगडित असतो. या किंमती मोठय़ा प्रमाणात केलेल्या सौद्यांशी संबंधित असतात. त्या तुलनेत ग्राहक किंमत निर्देशांक (सीपीआय) सामान्य ग्राहकांद्वारे देण्यात आलेल्या किंमतींवर आधारित असतो. सीपीआय आधारित महागाई दर याला किरकोळ महागाई दर (रिटेल इन्फ्लेशन) असेही म्हणतात.
कोरोनाच्या विळख्यातच महागाईचा भडका
सलग तिसऱया महिन्यात घाऊक किंमत निर्देशांकात वाढ झाली आहे. देशात कोरोनाचा कहर दिवसेंदिवस वाढत चालला आहे. कोरोना आणि लॉकडाऊनमुळे लोकांची दयनीय परिस्थिती झाली आहे. त्यात आता महागाईचा सामनाही सर्वसामान्यांना करावा लागत आहे. कारण आता किरकोळ ग्राहक किंमत निर्देशाकांनी मोठा झटका दिला आहे. कोरोना महामारीच्या काळात तेल-इंधनाच्या आणि धातूंच्या वाढत्या किंमतीमुळे दिवसेंदिवस महागाईही वाढत चालली आहे. सर्वसामान्य जनता वाढत्या कोरोना संसर्गाच्या विळख्यात अडकली असतानाच महागाईचा भडका वाढत असल्यामुळे जनतेत नाराजीचा सूर आहे.