भगवान श्रीकृष्ण रुक्मिणीला पुढे म्हणाले-
माझ्या ठायीं एकान्तभक्ता । भववैभवीं पूर्ण विरक्ता। जे जे काम कामिसी आतां । ते ते तत्त्वतां सफळचि । कामकामी जे जे जीव । जन्ममरणें भोगिती भव । ते मोक्षाचें नेणती नांव । झणें हा भाव मनीं धरिसी । एकान्तभक्ता माझे ठायीं । तुझे काम जे जे कांहीं । ते सफळचि सर्वदाही । हे नवाई मद्भजनीं ।
कामनिवृत्तिकारणें । मज कामिलें कामचि जाण ।
मोक्षी समरस करिती पूर्ण । हें महिमान मत्कामीं ।
प्रेमसंभें सकोपिनी । जाणोनि संबोधी भो भामिनी ।
कोपनिवृत्ति झालिये क्षणीं । म्हणे कल्याणि भीमकिये । तुझेनि त्रिजगाचें कल्याण। ते तूं ऐकोनि उपहासवचन। हृदयीं झालीस परमोद्विग्न । असमाधान मानूनी । तुझिया उक्तिश्रवणासाठीं। आम्ही वदलों उपहासगोठी । जाणोनि विषाद न धरिं पोटीं । म्हणे जगजेठी तें ऐका ।
हे सुंदरी! तू माझी अनन्य भक्त आहेस. तू माझ्याकडून ज्याची इच्छा धरशील, त्या तुझ्या इच्छा नेहमीच पूर्ण होतील. शिवाय माझ्यासंबंधीच्या कामना सांसारिक बंधनात टाकणाऱया नसतात.
ऐसिया अनुवादेंकरून । भोगमोक्षादि वर देऊन ।
भीमकीतें श्रीभगवान । आनंदपूर्ण करीतसे ।
अनघे म्हणोनि संबोधिलें । म्हणे निष्पापे ऐकिलें ।
तुझें पातिव्रत्य भलें । त्वां जोडिलें पतिप्रेमें ।
आम्ही उपहासवाक्मये करून । चंचल केलें तुझें मन ।
परी त्वां माझे ठायींहून । बुद्धिकर्षण न केलें ।
माझिया नर्मोक्तीच्या श्रवणीं । चंचल न होतां अन्तःकरणीं । बुद्धि अन्यत्र विषयगामिनी । नव्हे म्हणोनि मी जाणें। इतुकें बोलोनि रुक्मिणीप्रति । सकाम तापस जे जे व्रती । त्यांतें निंदी एकान्तभक्ति। दृढ कराया कारणें ।
हे पुण्यशीले! मी तुझे पतिप्रेम आणि पातिव्रत्य चांगल्या तऱहेने पारखले. कारण मी अनेक प्रकारे तुला विचलित करण्याचा प्रयत्न केला असतानाही तुझी बुद्धी माझ्यापासून दूर गेली नाही.
कठोर तपें तीव्र व्रतें । करूनि सकाम भजती मातें ।
भजूनि कामिती सुखातें । मिथुनीभूतें दाम्पत्यें ।
दंपती म्हणजे कान्तकामिनी । त्यांसि भोगार्ह ज्या भोगश्रेणी ।
त्या वांछिती माझिया भजनीं । कैवल्यदानी मीं असतां ।
मी जो अपवर्गाचा पति । त्या मज दाम्पत्यसुख वांछिती ।
मम मायेनें घातली भ्रान्ति । यास्तव नुमगती अपवर्ग ।
क्षीरसमुद्री देवोनि बुडी । जेंवि वांछिती फुटकी कवडी।
कीं कल्पतरुतळवटीं बराडी । क्षुधे कडाडी तुष सेवी ।
जाऊनि कुबेराचिये मठीं । मागती फुटकी कांचवटी ।
तेंवि मज भजती भोगांसाठीं । केवळ करंटीं बहिर्मुखें ।
तैसें नव्हेचि तुझें भजन । एकान्तभक्ता तुज जाणून ।
इहामुष्मिक कैवल्यदान । भोगनिर्वाण तुज दिधलें ।
सकाम तुझ्याचि ठायीं भजती । तरी कां नोहे भवनिवृत्ति ।
ऐसी आशंका धरिसी चित्तीं । तरी परिसें यदर्थीं भीमकिये ।
दुरत्यया जे मम माया । मोहावर्तें कवळी जयां ।
तयांची भ्रान्ति निरसावया । समर्थ नव्हती विधि हरही ।
Ad. देवदत्त परुळेकर