भगवान श्रीकृष्ण रुक्मिणीला पुढे म्हणाले –
तुज पहावया मी डोळस । तव प्रेमास्तव रूपस । तव जाणावया मानस । एऱहवीं निःशेष हृच्छून्य ।तव गुणश्रवणीं मी सश्रवण । तव रसार्थ रसनावान। तव सौरभ्या मी सघ्राण । तवालिङ्गना त्वग्वंत । तूं मज अनन्य सर्वांपरी । मी तुज तैसाचि बाह्यान्तरिं। हें विसरोनि नर्मोत्तरिं । मूर्च्छा शरीरिं अनुभविली। आतां जाणोनि सप्रेमभावो । नर्मोक्तींचा न धरिं भेवो। ऐसें बोलतां यादवरावो । परतला जीव भीमकीचा। मग परिमार्जूनि सर्वावयव। हनुवटी धरूनियां स्वयमेव। वदन चुंबूनि वासुदेव । नर्मोक्तिभाव प्रकाशी । अवो सुंदरि नर्मोक्तिवचना। बोलोनि निरखितां दयितावदना । तये काळींच्या पाहोनि चिह्ना । आनंद नयनां रमणाच्या । कोपसंचार जिये शरीरिं। भामिनी म्हणिजे तिये सुंदरी । यालागीं संबोधी श्रीहरि । भामिनीनामें भीमकिये । गृहमेधी जो गृहस्थधर्मी । वर्तत असतां गृहस्थाश्रमीं । तो कैवल्यसुखासमान उपमीं । हाचि लाभ रतिरस जो । गुणलावण्या चातुर्यखाणी । शयनीं संप्रपत असतां रमणी । हास्यनर्मोक्तिभाषणीं । जो काळ क्रमिती चारुतर । प्रेमकलहें वदती ललना । तद्युक्त आवेशचिन्हे वदना। ऐकोनि पाहों श्रवणा नयना। लाभ यूना परम हा । प्रेमसंरंभी ज्या व्यंगोक्ति । हारपोनि जाती तितुक्मया सुरतीं । विशुद्धमानसें प्रिय दंपती । आनंदती परस्परें। नातरी पश्चादि श्वानसूसर। रमतां करिती गुरगुर क्रूर। रामभादि लत्ताप्रहार। मन्मथसमरप्रसंगीं । तेंवि संसारिं प्राकृत नर । मनुष्यरूपें श्वानसूकर । नेणती मन्मथक्रीडासार। करिती संसार वैरस्यें । यालागीं नरवर अमरांसम। जाणती रतिरसविलासक्रम । नर्मव्यंगोक्तींचें प्रेम। भाषणकाम परस्परें । असो ऐसिया नर्मोत्तरिं। उपहासिलीस वो सुंदरी । तें नेणोनि अभ्यंतरिं । दु:खलहरी अनुभवैली । आतां सांदोनि मनींचा खेद। निःशंक करी प्रेमानुवाद । तेणें होईल परमानंद । म्हणे मुकुंद भीमकिये ।
श्रीकृष्ण म्हणाले- हे विदर्भनंदिनी! माझे बोलणे तू मनावर घेऊ नकोस. तू माझ्याशीच एकनि÷ आहेस, हे मला माहीत आहे. हे प्रिये! तू काय म्हणतेस, ते ऐकण्यासाठीच मी तुझी थट्टा केली होती.
ज्यावरील ओठ प्रणयकोपाने थरथरत आहेत असे, रागामुळे डोळय़ांना कडा लाल झालेले आणि भुवया उंचावलेले, तुझे सुंदर मुखकमल पाहण्यासाठीच मी हे बोललो. हे घाबरट प्रिये! गृहस्थांनी आपल्या प्रिय पत्नीबरोबर हास्यविनोद करीत काही घटका आनंदात घालविणे, हाच त्यांचा मोठा विरंगुळा
होय.
कुरुजलधिभवसुधारसा । ऐकें हरिकीर्तनलालसा। ऐशिया प्रकारिं मृगडोळसा । परमपुरुषें सान्तविली । मानस निवविलें प्रेमोत्तरिं । शरीर स्पर्शेनि शंतमकरिं। चुंबनालिङ्गनें बाह्यान्तरिं । आनन्दलहरी प्रकटिली। मग ते वैदर्भी निजमनीं । परिहासोक्ति भगवद्वचनीं । मद्वाक्मयश्रवणाची शिराणी । ऐसें जाणोनि हरिखेली। पूर्वीं व्यंग्योक्ति नि÷gरा । ऐकोनि भयाचा भेदरा । झळंबला जो अभ्यंतरा । तो तैं बाहेरा बोळविला ।
Ad. देवदत्त परुळेकर