श्याम आणि बाबा जेवून टीव्हीसमोर जाऊन बसले. आज चतुर्थी. श्यामची आई चंद्रोदय झाल्यावर उपवास सोडायला बसली. तिनं रीतसर आरती केल्यानंतर देवाला नैवेद्य दाखवला. स्वतःला वाढून घेतलं आणि पहिला घास तोंडात टाकताक्षणी तिच्या काळजात एकदम धस्स झालं. तिने हळूच बाहेरच्या खोलीत पाहिलं. श्याम आणि बाबा टीव्हीमध्ये मग्न होते.
श्यामची आई भरल्या ताटावरून उठली. तिने तातडीने ओला कॅब बुक केली. बाहेर येऊन हुकूम सोडला, ‘पाच मिनिटात कॅब येतेय. आपल्याला जायचंय.’
“कुठे?’’ बाबा आणि श्यामने विचारले.
पण आतल्या खोलीत कपडे बदलायला गेली होती.
कॅब आली. तिघे कॅबमध्ये बसले. तिघे मौनस्थ होते. कॅब थांबली. तिघे उतरले. समोर ‘कोविड तपासणी केंद्र’ बघून बाबांनी आश्चर्याने विचारलं, “इथे का आलोय आपण? आपण दोघांनी लशीचे दोन्ही डोस घेतले. लवकरच श्यामला देखील मिळेल. आपण सरकारने व डॉक्टरांनी सांगितलेले सर्व नियम पाळतोय. कोरोनाची कोणतीही लक्षणं नसताना आपण इथं का आलोय?’’
श्यामच्या आईने बाबांकडे दुर्लक्ष केलं. श्यामला पोटाशी धरीत म्हणाली, “श्याम, माझ्या गैरहजेरीत बाबांकडे लक्ष दे हो. तुला मी खिचडी लावायला, चहा करायला शिकवलंय. एक महिना तुझ्यावर बाबांची जबाबदारी आहे. आणि त्यानंतर देवाला दया आली नाही तर कायमच… पार पाडशील ना तू?’’
“तू कुठं निघालीस?’’ “तपासणी करायला. मी पॉझिटिव्ह असेन. पंधरा दिवस उपचारांसाठी, बरी झाले तर पुढचे पंधरा दिवस क्वॉरंटाईनसाठी मी जाईन,’’ आईने हुंदका दिला, “श्याम, बाबा आणि तू मघाशी पोटभर जेवलात. मी उपवास सोडायला बसले. पहिला घास खाल्ला तर चव लागेना. म्हणून शंका आली.’’
यावर श्याम आणि बाबा खो खो हसू लागले.
“अगं परवा श्यामला किंडलवर गेल्या शतकातली श्यामची आई मिळाली. त्यानं ती वाचली. मग मीही वाचली. त्यात एक प्रसंग आहे. एकदा श्यामची आई चुकून स्वयंपाकात मीठ टाकायला विसरते. पण तिला वाईट वाटू नये म्हणून श्याम-बाबा बिनतक्रार जेवतात. आजदेखील नेमकी तू मीठ टाकायला विसरलीस. म्हणून आम्ही बिनतक्रार जेवलो.’’ “इश्श, आणि मला वाटलं तुम्ही जेवलात, मलाच का चव लागत नाही. म्हणून मी घाबरले.’’
तिघेजण हसत घरी आले.
तात्पर्य ः काळानुसार वर्तनमूल्ये बदलू शकतात.