महामुनी शुकदेव परिक्षिती राजाला कृष्ण कथा सांगताना पुढे म्हणतात –
चोर जैसा प्रवेशे मळां । पुष्पां पल्लवां फळां मूळां ।
छेदूनि जातां त्या कळवळा । न वसे कोवळा हृत्पद्मीं ं ।
आपुल्या कार्यापुरता रिगे । पुढती परतोनि न पाहे मागें । आम्हां तैसेंचि या श्रीरंगें । सौहार्दभंगें उपेक्षिलें ं । ऐसें ऐकूनि बळराम म्हणे । तुम्ही प्रतिबंध त्याकारणें । जाते समयीं कवण्या गुणें । न केला हें मज सांगा ं । त्याचिया वचनाच्या विश्वासें । तुम्ही म्हणाल गुंतलों ऐसें । विश्वास कवणेपरीचा असे । चित्तोल्लासें तो वदिजे ं । तरी बहु वाचाळ ज्याची वाणी । वक्तृत्व अमृता उणें आणी ।
नानाविधा कौशल्यश्रेणी । जो निज वचनीं जग भुलवी ं । तैसिये परीचें मृदु भाषित । ऐकोनि स्त्रिया श्रद्धान्वित । कां पां न होती विश्वासवंत । हें निश्चित जाणावें ं ।
एक गोपी म्हणाली, आम्ही तर अडाणीच. आमचे जाऊ दे. परंतु शहरातील चतुर स्त्रिया चंचल आणि कृतघ्न श्रीकृष्णांच्या बोलण्याला कशा बरे फसतील? त्यावर दुसरी गोपी म्हणाली, अगं ! का नाही फसणार ! ते गोड गोड बोलण्यात मोठे पटाईत आहेत ना ! शिवाय त्यांचे ते सुंदर स्मित हास्य युक्त पाहणे, यामुळे शहरातील त्या स्त्रियासुद्धा प्रेमावेगाने स्वतःला विसरून व्याकूळ होत असतील आणि त्यांच्या बोलण्यावर विश्वास ठेवत असतीलच.
ऐशा बोलिल्या एक वनिता । तंव अपरा वदती विरहतप्ता ।
तें तूं ऐकें कौरवनाथा । पुण्यवंता परीक्षिति ं ।
अपरा बल्लवी म्हणती बाई । जेथ वसतो तये ठायीं ।
नागरा ललना तरी काई । विश्वासती तद्वचनीं ।
आत्मा म्हणिजे मानस कुटिळ । देहचेष्टांचें तैसेंचि शीळ । तद्वाक्मय मानूनि सत्य केवळ । अंगिकारिती केंवि वधू ं । कायावाचामनेंकरून । अनवस्थित जो निर्वाहहीन ।
सत्य मानूनि त्याचें वचन । पुरस्त्रीजन केंवि भुले ं ।
आम्ही मुग्धा कुग्रामवंता । स्मरमोहिता चातुर्यरहिता । कृतघ्नाचिया वचनामृता । भुललों निश्चिता अबुधपणें ं । त्या तंव नागरी चातुर्यराशि । केंवि ऐसिया कृतघ्नासी ।
जाणत्या भुलल्या हें मानसीं । आश्चर्य आम्हांसी बहुवाटे ं ।
हें ऐकोनि आणिका वदती । त्याचें नवल मानणें किती ।
कितवाचिया कैतवयुक्ति । भुलवूं शकतीं ब्रह्मादिकां ं ।
रुचिर मधुर विचित्र कथा । डोळे मोडूनि हांसे कथितां ।
युवा लावण्यभरित पुरता । स्मरक्षोभकता या चिह्नी ं । ऐसिया कृतघ्नाचिया वाणी । रसाळ रुचती ऐकतां श्रवणीं । लावण्यइंगितें पाहतां नयनीं । स्मर क्षोभूनि तनु तावां । यास्तव स्मरातुरा नागरा । कृतघ्नाचिया मधुरोत्तरा ।
गृहिणी सादर मन्मथतंत्रा । हें वधूनिकरा नवल नव्हे ं । आंगीं नवयौवनाचें पिसें । कामज्वराचा पाचवा असे । त्यावरी कितवें मंत्रविशेषें । माधुर्यरसें भुलविल्या ं । कां पां न घेती त्याचें वचन । यदर्थी मानिजे आश्चर्य कोण । हरिणा गोरीचें गायन । कीं करणा मोहन तन्मात्रीं ं ।
(सदर समाप्त) Ad. देवदत्त परुळेकर