डॉ. विश्वजीत फळदेसाई यांचे मनोगत
महेश कोनेकर /मडगाव
संसाराचा गाडा चालविताना माणसाला तोल सांभाळावा लागतो. हा तोल ढासळला तर संसाराचा गाडा चालविणे कठीण असते. तसेच ‘सायलिंग’चे (सायकल चालवणे) असते. सायकल चालविताना अगोदर तोल सांभाळावा लागतो. त्यात रस्त्यावरील खड्डे, काही ठिकाणी चांगला रस्ता, चढ-उतार तसेच सायकल नादुरूस्त होणे इत्यादी गोष्टींचा समावेश असतो. तसेच माणसाच्या संसारात अनेक चढ-उतार असतात, तर बऱयाच वेळा सर्व काही सुरळीत चालत असतं. तर कधी माणूस आजारी पढतो, तेव्हा समस्या निर्माण होत असते. त्यामुळे संसार चालविणे व सायकलिंग यांत बरेच साम्य असल्याची माहिती डॉ. विश्वजीत फळदेसाई देतात.
विश्वजीत फळेदसाई हे पशाने डॉक्टर. मडगावच्या ईएसआय हॉस्पिटलचे प्रमुख, ‘ऑर्थपीडिस्ट’ म्हणजे हाडाचे तज्ञ डॉक्टर म्हणून ते प्रसिद्ध आहेत. गोव्यात कोविड-19चा फैलाव सुरू झाला, तेव्हा सरकारने एका रात्रीत मडगावच्या ईएसआय हॉस्पिटलचे कोविड हॉस्पिटलात रूपांतर केले. या सर्व गोष्टी अचानक घडल्या. साहजिकच डॉ. विश्वजीत फळदेसाई यांच्यावर अत्यंत महत्वाची जबाबदारी येऊन पडली व त्यांनी ती समर्थपणे पेलली. ईएसआयचे डॉक्टर व नर्सेस यांना सोबत घेऊन एक टीम बनून त्यांनी कोरोना रूग्णांवर उपचार केले व डॉ. विश्वजीत फळदेसाई यांचे नाव गोवाभर झाले.
स्वता हाडाचे डॉक्टर असल्याने डॉ. फळेदसाई हे दररोजच्या व्यायामाला प्राधान्य देतात. व्यायामामुळेच माणूस फिट राहू शकतो. आरोग्याच्या तक्रारी दूर ठेवल्या जाऊ शकतात. त्यामुळे प्रत्येकांने आपल्या बिझी शेडय़ुलमधून सुद्धा व्यायामासाठी वेळ दिलाच पाहिजे हा त्यांचा आग्रह असतो. डॉ. विश्वजीत फळदेसाई हे स्वता खेळाडू आहेत. ते उत्कृष्ट पैकी बॅडमिंट खेळाडू असून त्यांनी राज्याचे (नागरी सेवेतून) प्रतिनिधीत्व केले आहे. त्याच बरोबर त्यांना क्रिकेट खेळाची देखील प्रचंड आवड. दर रविवारी बॅडमिंट कोर्ट बंद असल्याने रविवारचे काय करायचे असा प्रश्न निर्माण झाला तेव्हा मित्रांनी सूचना केली की, सायकलिंग करायचे आणि 2013 सायकलिंग प्रत्यक्षात सुरवात झाली.
‘हम चलते गये और कारवां बनता गया’
मित्रा सोबत प्रथम सायकलिंग केले ते मडगावातून कोलवा समुद्रकिनाऱयावर जाण्यासाठी. पण, कोलवा येथून परत मडगावात पोचणार का अशी भीती आपल्या मनात तसेच मित्रांच्या देखील होती. कारण हे अंतर होते सोळा किलोमीटरचे. हे अतंर यशस्वीरित्या पार केल्यानंतर दर रविवारी सायकलिंग करण्याचा कार्यक्रमच सुरू झाला. त्यानंतर सायकलिंगची इच्छा असलेली माणसे भेटत गेली. सुरवातीला छोटा असलेला ग्रुप मोठा होत गेला. ‘हम चलते गये और कारवां बनता गया’… डॉ. फळदेसाई आपल्या सायकलिंगच्या वाटचालीची माहिती म्हणाले.
डॉ. विश्वजीत फळदेसाई व इतरांनी स्थापन केलेला सायकलिंगचा ग्रूप हा गोव्यातील सर्वात जुना ग्रूप आहे व त्याची सायकलिंग असोसिएशन अंतर्गत अधिकृत नोंदणी झालेली आहे. या ग्रूपने गोव्यात सायकलिंगचे उपक्रम राबविले त्याच बरोबर लांब पल्ल्याच्या सायकलिंगचे आयोजन करण्यात आले. त्याला एन्डुरन्स सायकलिंग म्हणून ही ओळखले जातेय.
50, 100, 200 किलोमीटरचे अंतर सायकलिंग द्वारे पूर्ण करण्यास सुरवात झाली. 2014 मध्ये सर्व प्रथम गोवा ते कुडाळ हे 200 किलोमीटरचे अंतर आपण पूर्ण केल्याचे माहिती डॉ. फळदेसाई यांनी दिली. त्यात 18 जणांचा गट सहभागी झाला होता व कुणालाच एन्डुरन्स सायकलिंग म्हणजे काय प्रकार असतो यांची कल्पना देखील नव्हती. हे अंतर 10 तासांत पूर्ण केले. पणजीत ‘प्रो बाईक’ म्हणून सायकलिंग क्लब आहे. या क्लब तर्फे लांब पल्ल्याचे सायकलिंग आयोजित केले जाते. त्यात 200, 300, 400 व 600 किलोमीटर अंतराचा समावेश असतो. आपण आत्ता पर्यंत पाच वेळा लांब पल्याचे सायकलिंग केल्याची माहिती डॉक्टर देतात. गोवा ते कन्याकुमारी हे 1 हजार 200 किलोमीटरचे अंतर 2019 मध्ये आपण पार केलेले आहे. त्यासाठी 88 तासांचा वेळ घेण्यात आला होता. गेल्या वर्षी लॉकडाऊनच्या पूर्वी पॉडिचेरी हे 1000 किलोमीटरचे अंतर देखील डॉ. विश्वजीत यांनी यशस्वीरित्या पूर्ण केले होते. या लांब पल्ल्याच्या सायकलिंगसाठी मनाची एकाग्रता भक्कम असावी लागते. वाटेत सायकल पंक्चर झाली तर मित्रांच्या मदतीने ती दुरूस्त करावी लागते. आपल्या नेहमीच्या आयुष्यात मित्र किती महत्वाचे असतात हे सायकलिंगच्या माध्यमातून देखील स्पष्ट होत असते.
सायकल चालवणे (Cycling) हा एक एरोबिक एक्सरसाईज आहे. सहज आणि कमी कष्टाचा हा व्यायाम तुम्ही नियमित करू शकता. कारण सायकल हे एक वाहतुकीचे साधनदेखील आहे. तुम्ही व्यायामाव्यतिरिक्त तिचा प्रवासासाठीदेखील वापर करू शकता. नियमित सायकल चालवण्यामुळे तुमचा प्रवास आणि व्यायाम दोन्हीही सुखकर होऊ शकतात. एवढंच नाही व्यायामाशिवाय सायकल चालवण्याचे फायदे अनेक आहेत. स्नायू बळकट होतात, स्टॅमिना वाढतो, वजनावर नियंत्रण राहते, ह्रदयविकाराचा धोका कमी होतो, मधुमेह नियंत्रणात येतो, हाडांसाठी उपयुक्ते, मानसिक आरोग्य सुधारते, सांध्याची लवचिकता वाढते, फुफ्फुसांचे आरोग्य सुधारते, सायकलिंगमुळे तुमचे नेव्हिगेशनल स्कील सुधारते. यासाठी आजच्या युवा पिढीने सायकलिंग जरूर करावे असा संदेश देखील डॉ. विश्वजीत फळेदसाई देतात. आपण स्वता इतरांना प्रोत्साहित करीत असतो असेही ते सांगतात.
सायकलिंग करताना आपण नेहमीच रस्त्यावरील नियम पाळले पाहिजे, सायकलिंग करताना हेल्मेट सक्तीने वापरले पाहिजे, रस्ता हा नेहमीच चार चाकी वाहनांसाठी असतो हय़ाचे भान ठेऊन रस्त्यावर सायकलिंग करावे. आज अनेक जण सायकलिंग करतात. अशावेळी रस्त्यावर सायकलिंगसाठी वेगळा ट्रेक करण्याची गरज देखील डॉ. फळदेसाई व्यक्त करतात. डॉ. विश्वजीत हे जसे हाडांचे तज्ञ डॉक्टर आहेत तसेच ते सायकलिंगपटू व बॅडमिंटन पटू आहेत. त्याच बरोबर एक उत्कृष्ट पैकी गायक कलाकार देखील आहेत. अनेक कार्यक्रमांतून ते आपली कला पेश करीत असतात. हल्लीच जेव्हा ईएसआय कोविड हॉस्पिटलमधील कोरोना योद्धांचा गौरव करण्यात आला. त्यावेळी देखील त्यांनी आपल्या गायकीची छलक पेश केली होती. डॉ. फळदेसाई हे बहुआयामी व्यक्तीमहत्व आहे असे म्हटल्यास ती अतिशयोक्ती ठरू नये….