रासायनिक रंगांचा वापर टाळा, मद्यप्राशन करून धिंगाणा-हुल्लडबाजी नको, पाण्याचा अपव्यय तर नकोच नको
बेळगाव : बेळगाव शहर आणि परिसरात मंगळवारी रंगोत्सवाचा जल्लोष पहावयास मिळणार आहे. रंगाचा बेरंग होऊ नये याची जबाबदारी ही प्रत्येकाचीच असते. रंगोत्सवाचा आनंद अनेकांनी घ्यावा. त्याला गालबोट लागणार नाही, ही जबाबदारीही आपलीच असते. त्यामुळे रंगोत्सवात हुल्लडबाजी, धिंगाणा, छेडछाड, पाण्याचा अपव्यय न केलेलाच बरा. त्यामुळे काळजी घ्या आणि रंगोत्सवाचा आनंदही घ्या. चला तर मग सण आमचा आणि जबाबदारीही आमचीच, या म्हणीप्रमाणे रंगपंचमी साजरी करण्याचे आवाहन वडीलधाऱ्यांतून करण्यात येत आहे. रंगांचा हा उत्सव आनंदात व्हावा, रंगांचा बेरंग होऊ नये याची काळजी प्रत्येकानेच घेण्याची गरज आहे. रंग खेळताना इतरांच्या भावनांचा विचार करीत आणि कोणाचीही विटंबना न होता, हुल्लडबाजीला आवर घालत हा सण साजरा करण्यासाठी प्रयत्न होण्याची गरज आज निर्माण झाली आहे. काही जण मद्यधुंद अवस्थेत धिंगाणा व अंगावरील कपडे फाडण्यात मग्न असतात. विक्षिप्त प्रकारे डान्स करून काहींना इजा पोहोचेल, असे प्रयत्न करतात. त्यामुळे आपल्या सणाच्या वैभवाला गालबोट लागू शकते. त्यामुळे आता शांततेत आणि उत्साहात रंगाची उधळण करून सण साजरा करावा, अशी मागणीही ज्येष्ठांतून होत आहे.
रंगोत्सवासाठी वापरला जाणारा रंग शरीराला हानीकारक नसावा, याचे भान प्रत्येकानेच बाळगण्याची गरज आहे. बऱ्याचदा रासायनिक रंगाचा वापर करून एकमेकाला हानीकारक ठरेल, असे कृत्य केले जाते. पाण्याने धुतल्यावर न जाणारे रंग जाणीवपूर्वक इतरांच्या चेहऱ्यावर फासले जातात. काहीवेळा घातक रसायने, मिरची पूड, वॉर्नेस किंवा इतर पदार्थ रंगामध्ये मिसळून उडविण्याची विकृती पहावयास मिळते. रंगोत्सवाची संस्कृती आणि तिचे पावित्र्य जपण्यासाठी अशा वाईट प्रवृत्तींपासून दूर राहण्याची गरज व्यक्त होते. रंग खेळताना नशा करून हुल्लडबाजी करण्याचे प्रकारही गेल्या काही वर्षांपासून वाढू लागले आहेत. याचा फटका सर्वसामान्य नागरिक आणि महिलांना बसू लागला आहे. काहीवेळा रस्त्याने ये-जा करणाऱ्या महिला व युवतींची छेडछाड करण्याचे प्रकारही घडू लागले आहेत. काही भागात रंगाने माखलेले तऊण अंगावरील शर्ट काढून रस्त्यावरील विजेच्या तारांवर फेकण्याचे प्रकार करू लागले आहेत. ही आपली संस्कृती नव्हे याची जाण ठेवून संबंधितांनी आपल्या उत्साहावर ताबा ठेवणे गरजेचे बनले आहे.
रंगोत्सवाच्या पार्श्वभूमीवर रंग मिसळण्यासाठी पाण्याचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो. रस्त्यावर रंग खेळणाऱ्या तऊणांच्या अंगावर उंच इमारतींवरून पाणी फेकण्याचे प्रकार घडताना दिसतात. अशावेळी हातातून सुटलेले काही साहित्य नागरिकांच्या अंगावर पडून जखमी झाल्याच्या घटनाही घडल्या आहेत. यामुळे पाण्याचा मोठ्या प्रमाणात अपव्यय होऊ लागला आहे. त्याची दखल घेऊन पाण्याचा वापर जपून करण्याची गरज आहे. सध्या सोशल नेटवर्किंग साईटच्या माध्यमातूनही या संदर्भात मोठ्या प्रमाणात जागृती होऊ लागली आहे. विशेषत: कुत्री, मांजरे, गायी, म्हशी आदी प्राण्यांना रंग फासू नका कारण माणसाच्या अंगावरील रंग माणसाला पुसता येतो. या प्राण्यांना हात नसतात. त्यामुळे प्रमाणापेक्षा जास्त काळ हा रंग त्यांच्या अंगावर राहून इजा होऊ शकते. याची दखल प्रत्येकाने घेण्याचे आवाहन प्राणी दया संघटनाही करू लागल्या आहेत. रंगोत्सव उत्साहाने साजरा करा, मात्र जपून. असे सांगण्याचीच सध्या गरज निर्माण झाली आहे. या आनंदात सहभागी होणाऱ्या प्रत्येकानेच याचे भान बाळगावे, अशी सध्या गरज निर्माण झाली आहे.
बाजारपेठेत होळीसाठी टिमकी-ढोलकी विक्रीसाठी उपलब्ध
होळी सण म्हटला की टिमकी, ढोलकी आलीच. लहान मुलांसह तरुणही त्या टिमक्या व ढोलकी घेण्यासाठी उत्सुक असतात. सध्या बाजारपेठेत मोठ्या प्रमाणात पर राज्यातून ढोलकी व टिमकी विक्री करणारे दाखल झाले आहेत. शहरासह उपनगरांमध्ये विक्री करण्यासाठी ते फिरताना दिसत आहेत. सतत वाजवत पुढे पुढे जात असल्यामुळे साऱ्यांचेच लक्ष त्यांच्याकडे लागले आहे. या आवाजामुळे लहान मुले आई-वडिलांकडे हट्ट करताना दिसू लागले आहेत.
अवघ्या तीन दिवसांवर होळी सण आला आहे. त्यामुळे त्या सणाच्या तयारीला सारेच लागले आहेत. होळी म्हटले की, झाडांची तजवीज लागलेलीच असते. पूर्वी पेक्षा थोडे झाडे तोडणे कमी झाले तरी उपनगर व ग्रामीण भागामध्ये अजूनही झाडे तोडूनच होळी साजरी करतात. शहरामध्ये मात्र त्यामध्ये बदल झाला असून थेट लाकडाच्या वखारीतून एखादा बुंदा खरेदी करायचा आणि होळी म्हणून त्या दिवशी त्याला पेटवून दिला जातो. शहरामध्ये शेणीची प्रथाही काहीशी कमी झाली तरी काही भागामध्ये शेणी पेटवूनच होळी साजरी करत असतात. यावेळी ढोल, टिमकी, ढोलकीसह इतर वाद्येही वाजवून होळी साजरी करताना दिसत आहेत. सध्या शहरामध्ये विक्रीसाठी आलेल्या ढोलकी, टिमकीच्या दरात वाढ झाली आहे. लहान ढोलकी 150 ते 200,मोठी 400 ते 500 रुपयांपर्यंत, टिमकी 75 पासून 300 रुपयांपर्यंत विक्री केली जात आहे. सध्या ते खरेदी करण्याकडे बालचमूंसह तरुण वळत असल्याचे दिसून येत आहे.