प्रतिनिधी/ बेळगाव
लोकमान्य ग्रंथालय प्रणित चित्रलोक या चित्रपटविषयक कार्यक्रमात डिसेंबर महिन्याच्या अखेरीस दोन वेधक कार्यक्रम सादर करण्यात आले. मंगळवार दि. 22 डिसेंबर रोजी प्रा. अनिल चौधरी यांनी कोहिनूर या गाजलेल्या हिंदी चित्रपटाविषयी रोचक माहिती सादर केली. 1960 साली प्रदर्शित झालेल्या या चित्रपटाचे चित्रपट शौकिनांनी मनःपूर्वक स्वागत केले होते व आजही हा चित्रपट त्यातील मधुर संगितामुळे रसिकांच्या मनात गुंजतो आहे. गंभीर व दु:खान्त भूमिका करणारे दिलीप कुमार व मीनाकुमारी या चित्रपटात अगदी हलक्मयाफुलक्मया भूमिकेत युद्ध, नाच व विनोद करताना पाहणे हा एक आनंददायी योग होता. चित्रलोकवरील दृकश्राव्य कार्यक्रमात प्रा. अनिल चौधरिंनी या चित्रपटाच्या निर्मितीमागील अनेक अल्पज्ञात, रोचक किस्से सादर केले. नौशाद व करदार यांच्यातील बेबनाव व दिलजमाई, निर्मितीत पडलेला खंड, चित्रपटाचे निर्माते झालेले डॉ. सिन्हा या विक्षिप्त वल्लीचे किस्से अशा रंगतदार मांडणीमध्ये अधूनमधून पेरलेल्या 10 सुश्राव्य गीतांनी बहारदार झालेला हा कार्यक्रम चित्रलोक व रसिक रंजन या दोन्ही संस्थांच्या सभासदांना भावला. या कार्यक्रमाच्या उत्कृष्ट छायाचित्रणाचे व निर्मिती मूल्याचे प्रेक्षकांनी विशेष कौतुक केले.
वर्षाखेर झालेल्या दुसऱया चित्रलोकच्या ऑनलाईन सादरीकरणात अंकिता आपटे यांनी ’अलिगढ’ या चित्रपटावर आपले सादरीकरण केले. समलिंगी संबंधांवर हा चित्रपट आधारित आहे. सादरीकरण करताना अशा संबंधाशी संबंधित प्राध्यापकाची मानसिक अवस्था व विचार आणि त्याला प्रतिसाद देणार्याध सामाजिक स्थितीचे द्वंद्व, आकस, छळ न्यायालयीन प्रक्रिया हे सारे प्रसंग त्यानी नेमक्मया शब्दात मांडले. यातून माणूस म्हणून माणसाच्या साऱया मानसिकता, भावना, गरजा, अवस्था या आधुनिक मानवी आकलनाच्या, जाणिवांच्या कक्षेत आणणे आणि समीक्षण वा निर्णय सर्व प्रकारचे मानवी स्वातंत्र्य (जे खचितच हिंसक वा गुन्हेगारी प्रवृत्तीचे नाही) गृहीत धरून करणे हे खरे न्याय्य तत्व आहे हे त्यानी अधोरेखित केले. प्रचलित समाजातील एक वादळी विषय मांडताना या चित्रपटातील अभिनय, दिग्दर्शन, संकलन, पार्श्वसंगीत या विविध पैलूंवर अंकिता आपटे यांनी आपल्या विवेचनातून प्रकाश टाकला. या चित्रपटावर बंदी आणण्याचे प्रयत्न झाले ही वस्तूस्थिती पुढे आणताना, समाज आजही अशा विषयांवर का बिथरतो जो अखेर ’माणसांशीच’ संबंधित आहेत असा प्रश्न त्यांनी उपस्थित केला. अखेरीस सर्वसामान्य नैसर्गिक मानवी प्रवृत्तीपेक्षा वेगळय़ा माणसांच्या अपवादात्मक व्यवहारांची दखल घेताना मानवी समूह किती असहिष्णू, अमानुष होतो आणि माणूस म्हणून आपली सर्वसमावेशकता व मानुषता हरवतो हे अंकिता यांनी समलिंगी प्राध्यापकाच्या शोकांतिकेतून स्पष्ट केले.
हे दोन्ही व आजवरचे सर्व कार्यक्रम यूटय़ूबवर चित्रलोकच्या चॅनेलवर उपलब्ध असून रसिक त्यांचा आस्वाद घेऊ शकतात.