हुंबरट येथील पाटकर दाम्पत्याचे अनुभव सर्व व्यवहार मर्यादा पाळून सुरू : नागरिकांकडून नियमांचे काटेकोर पालन : बेरोजगारी, आर्थिक मंदी रोखण्यासाठी शासनाचे पाऊल
दिगंबर वालावलकर / कणकवली:
स्वीडनमध्ये कोरोनाग्रस्तांची संख्या दहा हजारापर्यंत, तर कोरोनामुळे मृत झालेल्यांची संख्या एक हजारच्या घरात येऊन ठेपली आहे. स्वीडनची राजधानी ‘स्टोकहोम’ येथे कोरोनाग्रस्तांची, मृतांची संख्या सर्वाधिक आहे. अशा परिस्थितीतही लॉकडाऊन न करताच येथे सर्व व्यवहार काही मर्यादा ठेवून सुरू आहेत. स्वीडनमध्ये एकिकडे ‘कोरोना’वर मात करतानाच दुसरीकडे बेरोजगारी, अर्थव्यवस्थेतील मंदी रोखण्याच्या दृष्टीनेही अंमलबजावणी केली आहे. देशाची अर्थव्यवस्था ढासळू न देता, नागरिकांवर लॉकडाऊनचा ताण न देता स्वीडनने स्वीकारलेला हा मार्ग खरोखरच जगाला नवीन दिशा देतो की, देशासमोर नवीन आव्हाने उभी करतो, याबाबत प्रश्नचिन्हच असल्याची भावना स्वीडनमध्ये असलेल्या सॉफ्टवेअर इंजिनिअर सौ. भक्ती सचिन पाटकर यांनी मांडली.
मूळ कणकवली तालुक्यातील हुंबरट येथील असलेले हे पाटकर दाम्पत्य नोकरीनिमित्त स्वीडन येथे आहे. सॉफ्टवेअर इंजिनिअर असलेल्या भक्ती पाटकर या सध्या गृहिणी, तर सचिन पाटकर हे स्वीडन येथील इन्शुरन्स कंपनीत आयटी सॉफ्टवेअर डेव्हलपर्स म्हणून काम करतात. त्यांच्यासोबत त्यांचा मुलगा शार्दुल असे हे तिघांचे कुटुंब तेथे वास्तव्यास आहे. स्वीडन येथील कोरोनाच्या सद्यस्थितीबाबत पाटकर दाम्पत्याने स्वीडन येथून व्हॉट्सऍप कॉलिंगद्वारे तेथील अनुभव ‘तरुण भारत’शी शेअर केले. जगभरात धुमाकूळ घालणाऱया कोरोनाचा पहिला रुग्ण स्वीडनमध्ये 31 जानेवारी रोजी आढळला. त्यानंतर स्वीडन प्रशासनाने अनेक उपाययोजना आखत कोरोना रोखण्यासाठी निर्णायक पावले उचलल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले.
सुवर्णमध्य काढण्याचा प्रशासनाचा प्रयत्न!
कोरोनाचा वाढता फैलाव रोखण्यासाठी प्रशासन लॉकडाऊन करून नागरिकांवर अनिवार्य बंधने लादण्यापेक्षा, कोरोनाच्या उच्चाटनासाठी आवश्यक असणारे नियम व स्वच्छतेच्या सवयी स्वीडनवासीयांच्या मनात रुजवण्याचा प्रयत्न करत आहे. लॉकडाऊनचा पर्याय निवडला, तर स्वीडन प्रशासनाला लॉकडाऊन सपल्यानंतर उद्भवणाऱया बेरोजगारी, अर्थव्यवस्थेतील मंदी अशा समस्या उभे राहण्याची भीती आहे. त्यामुळे स्वीडन प्रशासन कोरोनाचा वाढता प्रादुर्भाव व देशाची भविष्यातील आर्थिक स्थिती या दोन्ही समस्यांवर सुवर्णमध्य काढण्याच्या प्रयत्नात आहे.
…अन् कोरोना स्वीडनमध्ये पसरला!
चीनच्या वुहानमधून कोरोनाचा प्रादुर्भाव जगभरात झाला. त्याच वुहान येथून स्वीडनमध्ये परतलेल्या महिलेला कोरोनाची लागण झाल्याची 31 जानेवारी 2020 मध्ये प्रथम नोंद करण्यात आली. नंतर फेब्रुवारीच्या अखेरीस इराण आणि इटली येथून हिवाळी पर्यटनाहून परतलेल्या अनेक कुटुंबांना कोरोनाचा संसर्ग झाला आणि संपूर्ण स्वीडन कोरोनाच्या विळख्यात अडकले.
युरोप खंडात झपाटय़ाने प्रसार
सर्व जगाला विळखा घालणाऱया कोरोनाचा संसर्ग युरोप खंडामध्ये झपाटय़ाने होत आहे. हा वाढता प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी युरोप खंडातील बहुतांश देश पूर्णतः किंवा अंशतः लॉकडाऊनला सामोरे जात आहेत. असे असताना स्वीडन देश मात्र लॉकडाऊनचा मार्ग न अवलंबता वेगळय़ा मार्गाने कोरोनाच्या लढय़ाला सामोरा जात आहे. स्वीडनमध्ये जनतेवर बंधने नसली, तरीही येथील लोक स्वयंशिस्तीचे पालन करत असल्याचे सौ. पाटकर सांगतात. सोशल डिस्टंन्सिंग पाळणे, वारंवार हात धुणे, हस्तांदोलन टाळणे, सर्दी-खोकल्याची लक्षणे असल्यास घरी थांबणे या सवयी लोकांच्या आता अंगवळणी पडल्या आहेत. प्रशासनही जनतेला वारंवार आवाहन करत आहे.
नियमांचे काटेकोर पालन!
स्वीडनचे मित्र देश नॉर्वे, डेन्मार्क आणि फिनलँड यांनी लॉकडाऊन स्वीकारले आहे. त्यांनी देशाच्या सीमा बंद केल्या आहेत. मात्र, स्वीडन येथे कार्यालये, दुकाने केशकर्तनालये, बार, पब, रेस्टॉरंट, मॉल हे सर्व नियमित सुरू आहेत. स्वीडन प्रशासनाने हे सर्व सुरू ठेवण्याबाबत नियमावली तयार केली आहे. येथील बस व ट्राम सेवा सुरू आहेत पण त्या वापरासंबंधीचे प्रशासनाने घालून दिलेले नियम नागरिक काटेकोर पाळत आहेत. मॉल आणि मेडिकलमध्ये आल्यावर नागरिकांना एकमेकांत दीड ते दोन मीटर अंतर ठेवण्यास सांगितले आहे. त्याची जबाबदारी संबंधित व्यवस्थापकावर सोपविली आहे. 16 वर्षांवरील मुलांच्या शाळा आणि विद्यापीठांना सुट्टी देण्यात आली आहे. या विद्यार्थ्यांसाठी तेथील शाळा, विद्यापीठांनी ऑनलाईन वर्ग सुरू केले आहेत. कोरोनाच्या लढय़ात आरोग्य कर्मचाऱयांना पूर्णवेळ काम करता यावे म्हणून त्यांच्या मुलांच्या सोयीसाठी प्रशासनाने नर्सरी आणि प्री-स्कूल सुरू ठेवले आहेत. ज्या पालकांना त्यांच्या मुलांना घरी ठेवायचे आहे, त्या मुलांसाठी मे अखेरपर्यंत सुट्टीचा कालावधी वाढवून दिला आहे.
आर्थिक मंदीचा धोका ओळखून पावले!
युरोपमधील आर्थिक मंदीचा फटका स्वीडनमधील उद्योग जगतावरही झाला आहे. होऊ घातलेल्या आर्थिक मंदीचा धोका आणि वैद्यकीय क्षेत्राची सध्याची गरज ओळखून स्वीडनने पावले उचलली आहेत. स्वीडनमधील ‘स्कॅडिनेव्हियम एअर लाईन्स’मधील नोकरी गमावलेल्या काहींना आपत्काळात लागणाऱया वैद्यकीय सेवेचे शिक्षण देऊन स्वीडन प्रशासनाने मदतीचा हात दिला आहे.
‘रिस्क ग्रुप’मधील ज्येष्ठांना प्राधान्य
स्वीडन प्रशासनाच्या आवाहनानुसार 70 वर्षांवरील वृद्धांची रोगप्रतिकारक शक्ती कमी असल्यामुळे या लोकांना कोरोनाचा धोका आहे. त्यामुळे स्वीडन प्रशासनाने 70 वर्षांवरील लोकांच्या गटाला ‘रिस्क ग्रुप’ असे नाव दिले आहे. प्रशासनाच्या माध्यमातून अशा ज्येष्ठांच्या आरोग्याकडे जास्त लक्ष देण्यात येत आहे. ज्येष्ठांनी घरातून बाहेर न पडण्याचे आवाहन प्रशासनाने केले आहे. त्यांना लागणाऱया जीवनावश्यक वस्तूंचा पुरवठा घरपोच करण्यात येत आहे. यासाठी येथील सेवाभावी संस्था व नागरिक प्रशासनाला मदत करत आहेत. ‘रिस्क ग्रुप’मधील लोकांमध्ये कोरोनाची लक्षणे आढळल्यास त्यांना प्रशासनामार्फत उपचारासाठी प्राधान्य देण्यात येत आहे. तरुणांमध्ये कोरोनाची प्राथमिक लक्षणे आढळल्यास त्यांचे घरातच विलगीकरण करून त्यांना त्या संबंधी खबरदारी घेण्याचे आवाहन स्वीडन प्रशासनाकडून करण्यात येत आहे.
पाटकर कुटुंबियांचे ‘वर्क फ्रॉम होम!’
स्वीडनमध्ये लॉकडाऊन सुरू नसल्याने येथील कार्यालये सुरू आहेत. मात्र, इन्शुरन्स कंपनीत आयटी सॉफ्टवेअर डेव्हलपर्स सचिन पाटकर हे ‘वर्क फ्रॉम होम’ करत आहेत. कार्यालयात कामाला जात सद्यस्थितीत रिस्क स्वीकारणे आम्हाला धोकादायक वाटत असल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले. कोरोनाचा प्रादुर्भाव सुरू झाल्यानंतर सुरुवातीला येथील लोकांनी पटापट जीवनावश्यक साहित्य घेऊन ठेवले. त्यानंतर स्वीडन प्रशासनाने पुढील काळजी घेत उपाययोजना केल्या. त्यामुळे आतापर्यंत स्वीडनमध्ये जीवनावश्यक वस्तू किंवा अन्य साहित्याचा तुटवडा भासला नसल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले.
भारतीयांच्या मदतीसाठी संपर्कप्रमुख
भारतात सध्या सुरू असलेल्या लॉकडाऊनचे पालन स्वीडनमधील भारतवासीय करण्याचा प्रयत्न करत असल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले. या संकटकाळात येथील भारतीय दूतावासातील अधिकाऱयांनी भारतीयांच्या मदतीसाठी माहितीपत्रक जारी केले आहे व भारतीयांच्या मदतीसाठी येथील प्रत्येक विभागासाठी संपर्क प्रमुख नेमून दिले आहेत. स्वीडनमध्ये विभागनिहाय स्वयंसेवक व त्यांचे संपर्क क्रमांक जाहीर करण्यात आले आहेत. त्या स्वयंसेवकांमार्फत स्वीडनवासीय भारतीयांना सेवा पुरविण्यात येत आहेत. स्वीडनमध्ये आलेल्यांपैकी व्हिजा संपला आहे, त्यांच्या व्हिजाची मुदतवाढ देण्याची प्रक्रिया स्वीडन प्रशासनाकडून सुरू आहे. स्वीडनमध्ये सुमारे 10 हजार भारतीय असण्याची शक्यता असल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले.
गावी येण्याची ओढ पण…
पक्षी कितीही दूर गेला, तरी त्याची नाळ त्याच्या घरटय़ाशी जोडलेली असते. तसेच आमच्या कुटुंबियांना आम्ही कसे आहोत, याची काळजी आहे. तशीच आमचीही स्थिती झाली आहे. कोरोनाच्या विळख्यातून बाहेर पडून केव्हा आम्ही आमच्या गावी येतोय, याची ओढ आम्हाला लागून राहिल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले. सद्यस्थितीत विमानसेवा सुरू झाली, तरी आमच्यापासून भारतात कोरोनाचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो. त्यामुळे मनात असले, तरी तुर्तास आम्ही भारतात येऊ इच्छीत नाही. मात्र, कोरोनाचा प्रादुर्भाव केव्हा थांबणार, याची प्रतीक्षा करतोय.
खासगी रुग्णालये नाहीत
कोरोनामुळे स्वीडनमधील रस्त्यांवरील वाहने व माणसांची वर्दळ 50 टक्क्यांवर आली आहे. आरोग्यसेवा ही सरकारीच आहे. येथे खासगी रुग्णालये, दवाखाने नाहीत. येथे सरकारी आरोग्यसेवेमार्फत जनतेवर उपचार केले जातात. त्यामुळे कुणाला जर कोरोनाव्यतिरिक्त आजार झाला, तर सरकारीच रुग्णालयांमध्ये धाव घ्यावी लागते. त्यामुळे सरकारी आरोग्य सेवेवर सध्या स्वीडनमध्ये मोठा ताण येत असल्याचे सौ. पाटकर यांनी सांगितले.