युरोपातील स्वीडन या प्रगत देशातील सार्वत्रिक निवडणुकीत ‘उजव्या’ पक्षांच्या युतीने विजय मिळविल्याचे दिसत आहे. ‘दिसत आहे’ असे म्हणण्याचे कारण असे की तेथे पुन्हा एकदा मतगणना होणार आहे आणि ती पूर्ण होण्यासाठी आणखी काही दिवसांचा अवधी लागू शकतो. पण 99 टक्के मतांच्या गणनेनंतर उजव्या पक्षांच्या युतीला 176 जागा मिळाल्या असून सत्ताधारी डाव्या पक्षांची युती 173 जागांसह मागे पडली आहे. उजव्या पक्षांना इतके घवघवीत यश मिळून त्यांची सत्ता येण्याची ही या देशातील प्रथमच वेळ आहे. स्वीडनच्या पंतप्रधान मॅग्डालीना अँडरसन यांनी त्यागपत्र दिले असून पराभव मान्य केला आहे. या निवडणूक परिणामांचे विश्लेषण करण्याचे कारण असे की, आज जगभरातच उजवे विरुद्ध डावे असा वैचारिक संघर्ष तीव्र होताना दिसत आहे. विशेषतः अनेक देशांमध्ये ‘उजव्या’ राजकीय शक्ती प्रबळ होत असताना तर या संघर्षाला अधिकच धार चढली आहे. ‘उजवे’ याचा अर्थ सर्वसाधारणपणे धर्मवादी, परंपरावादी, अल्पसंख्याकांचा (विशेषतः मुस्लीमांचा) विरोध करणारे, महिलास्वातंत्र्य विरोधी, थोडक्यात, वैचारिकदृष्टय़ा मागास असा घेण्याची प्रथा स्वतःला डाव्या म्हणविणाऱयांनी पाडली आहे. डावे मात्र त्याच्या उलट, म्हणजेच पुरोगामी असल्याचाही डांगोरा त्यांच्याकडूनच पिटला जातो. जगभरातील काही प्रसिद्ध प्रसार माध्यमे आणि वृत्तपत्रांवर या तथाकथित ‘डाव्यां’चे वर्चस्व आहे, असे बोलले जाते. त्यामुळे या प्रसारमाध्यमांचा उपयोग करुन उजव्या शक्तींना ‘प्रतिगामी’ ठरवून त्यांची थट्टा उडविणे आणि निंदानालस्ती करणे यात डावे धन्यता मानतात. आपल्या प्रभावी प्रचारतंत्रामुळे ‘उजवे’ निष्प्रभ होतील आणि जनता त्यांना कधी सत्तेवर आणणार नाही, अशा समजुतीत ते असतात. आपल्या विचारसरणीच्या प्रचारासाठी कित्येकदा या कथित डाव्यांनी स्वतःला गैरसोयीचे वाटणारे सत्य दडपणे, खरा इतिहास लोकांपर्यंत पोहचू न देणे, स्वतःची विचारसरणी लोकांच्या अपेक्षा पूर्ण करण्यात अपयशी ठरली तरी तीच कशी हितावह आहे, हे गळी उतरविण्याचा प्रयत्न करणे अशी ‘गोबेल्स’ निती सातत्याने उपयोगात आणली आहे. हा त्यांचा हातखंडा काही दशके चालला. उजव्या शक्ती बदनाम करण्यात काहीकाळ त्यांना यश आले. तथापि, हे करत असताना त्यांनी विशेषतः विशिष्ट धर्माच्या अल्पसंख्याकांचे स्तोम जगभरात एवढे माजवून ठेवले की आता तेच त्यांच्या मुळावर उठताना दिसते. कोणताही धर्म किंवा संस्कृती यांना अनाठायी विरोध करणे हे जसे अश्लाघ्य आहे, तसेच धर्मनिरपेक्षतेच्या नावाखाली विशिष्ट धर्म किंवा समाजघटक यांचे स्तोम माजविणेही अयोग्य आहे. पण हे पथ्य ‘डावे’ कित्येकदा पाळत नाहीत. विशेषतः युरोपात अनेक देशांमध्ये तेथील डाव्या सरकारांनी आफ्रिका आणि आशिया खंडातून विशिष्ट धर्माच्या लोकांना मोठय़ा प्रमाणात आपल्या देशात प्रवेश दिला. त्यापैकी अनेकांना नागरीकत्वही दिले. आपली व्होटबँक बळकट करुन सत्तेची सुनिश्चिती करण्याचा हा प्रयत्न होता. तो करीत असताना आपण ज्यांना देशात येऊ देत आहोत, ते कोणत्या हेतूने येथे येत आहेत याची तपासणी करण्यात आली नाही. नवे स्थलांतरित सहिष्णूपणे आपल्या संस्कृतीशी जुळवून घेऊ शकतील का, याचाही विचार करण्यात आला नाही. त्याचा परिणाम असा झाला, की या देशांमधील मूळची संस्कृती प्रभावित होऊ लागली. गुन्हेगारी, सामुहिक हिंसाचार आणि महिलांविरोधातील गुन्हे यांच्यात मोठय़ा प्रमाणात वाढ झाली. धार्मिक कट्टरतावाद वाढला. आता ही स्थिती डाव्या विचारसरणीच्या सरकारांच्याही हाताबाहेर जाऊ लागली आहे, असे मत अनेक राजकीय तज्ञांनी व्यक्त केले आहे. याचाच परिणाम असा झाला, की अनेक दशके उजव्या विचारसरणीला थारा न देणाऱया या देशांच्या पुरोगामी नागरीकांच्या मानसिकतेतही परिवर्तन होऊ लागले. साहजिकच ‘उजव्या’ विचारसरणीचे बळ वाढले. जनमानसात इतके दिवस फारसे स्थान न नसलेले पक्ष आता अनेक युरोपियन देशात प्रमुख विरोधी पक्षांची भूमिका बजावताना दिसत आहेत. फ्रान्ससारखा पुरोगामीपणाचा शिरोमणी असणारा देशही याला अपवाद नाही. तेथे नुकतीच जी राष्ट्राध्यक्ष पदाची निवडणूक झाली, त्या निवडणुकीत अतिउजव्या पक्षाला दुसरे स्थान मिळाले आहे. या पक्षाच्या उमेदवारचा मोठय़ा फरकाने पराभव झाला असला तरी संघर्ष डावे विरुद्ध मध्यममार्गी असा झालेला नसून मध्यममार्गी विरुद्ध उजवे असा झाला. हीच स्थिती युरोपातील अनेक देशांमध्ये आहे. सत्तासमीकरणाचा समतोल ‘उजवी’कडे झुकताना दिसत आहे. खऱया धर्मनिरपेक्ष तत्वज्ञानाशी तडजोड करुन विशिष्ट लोकांचा अनुनय करणे आणि असा अनुनय हीच खरी धर्मनिरपेक्षता किंवा पुरोगामीत्व, असा आभास निर्माण करण्याचा प्रयत्न करणे हे अलिकडच्या काळात मोठय़ा प्रमाणात होत आहे. आता या देशांमधील मतदारांना पडद्याआडचे दिसू लागले आहे. त्यामुळे ज्यांच्या विरुद्ध अपप्रचार करुन त्यांना निषिद्ध ठरविले गेले त्यांचाच प्रभाव वाढताना दिसून येतो. जर्मनीतही आता अतिउजव्या शक्तींना तेथील संसदेत लक्षणीय जागा मिळताना दिसत आहेत. ही स्थिती स्वतःला पुरोगामी म्हणवून घेणाऱयांसाठी सुखावह नसली तरी ती त्यांनीच त्यांच्या असमतोल कृतीने निर्माण केली आहे, हे वास्तव नाकारण्यात अर्थ नाही. खरी धर्मनिरपेक्षता, कोणताही धर्म, वंश, जात, मानवसमूह किंवा संस्कृती हे सन्माननीयच असतात. मात्र, राजकीय स्वार्थापोटी आणि पुरोगामीत्वाची ढाल पुढे करुन पक्षपात केल्यास त्याची तितकीच किंवा त्याहीपेक्षा प्रबळ उलट प्रतिक्रिया निर्माण होते. परिणामी, राजकीय वातावरण पूर्णतः बदलून जाते. स्वीडनमध्ये असेच घडले आहे. तेथील उजव्या पक्षांनी अनियंत्रित स्थलांतरामुळे निर्माण झालेल्या विपरीत परिस्थितीचा मुद्दा बनविला. दहशतवादी हत्यांच्या प्रमाणात झालेली वाढ आणि सामुहिक हत्याकांडे यांवर त्यांच्या प्रचाराचा प्रमुख भर होता. त्याला बहुसंख्य जनतेने उचलून धरले. त्यांना मोठे बहुमत मिळाले नसले तरी अपेक्षेपेक्षा जास्त आहे. हा स्वतःला डावे, पुरोगामी आणि विशिष्ट समाजघटकांचे कैवारी म्हणवून घेणाऱयांना धडा आहे.
Previous Articleरॉजर फेडरर व्यावसायिक टेनिसमधून निवृत्त
Next Article पतंजली समूह 5 लाख लोकांना रोजगार देणार
Tarun Bharat Portal
Amit Kulkarni a versatile content writer, scriptwriter, and content producer at Tarun Bharat Media. Specializes in sports news, local news entertainment, national news and astrology content. His captivating storytelling and deep industry knowledge make him an expert in crafting engaging narratives.