कोविडनंतरही कलाकारांची आर्थिक परिस्थिती सुधारेना
वार्ताहर /माशेल
कोरोनाच्या सावटानंतर परिस्थिती सावरताना उत्साही मुडमध्ये असलेल्या गोमंतकीयाना यंदाही माशेल भागातील कलात्मक गणेशमुर्ती व स्वयंचलित देखाव्याचे दर्शन होणार नाही. माशेल भागात यंदाही गणेश चतुर्थी उत्सव अंत्यत साध्या प्रमाणात साजरा करण्यात येत असल्याची संमिश्र प्रतिक्रया माशेल भागातील कलाकारांनी व्यक्त केली. त्यामुळे यंदाही भाविकांसाठी भव्यदिव्य गणपती देखाव्याचे दर्शन दुर्लभच राहणार आहे.
माशेल भागातील 21 दिवस उत्सव साजरे करणारे बहुतेक भव्यदिव्य गणपती देखावे कलाकारांनी यंदा गणेश चतुर्थी अत्यंत साध्या प्रमाणात साजरी करण्याचा निर्णय घेतलेला आहे. माशेल येथील देवकिकृष्ण मैदानासमोर कलात्मक देखाव्यासह साजरी होणारी चतुर्थी उत्सव दीड दिवसापुरता मर्यादीत स्वरूपात साजरा होणार असून देखावे यंदा करण्यात येणार नाही. माशेल भागातील एकवीस दिवसांचे गणपती महोत्सव केवळ गोव्यातीलच नव्हे तर शेजारील राज्यातील भाविकांचे आकर्षण बनलेले होते.
सन 2001 साली 2001 नारळापासून बनविली श्रीमुर्ती
राज्यातील सर्वात मोठा सण गणेश चतुर्थी असून त्य़ानिमित्ताने घरोघरी गणपती बाप्पाच्या स्वागतासाठी नवीन मखरे, कलात्मक माटोळी, रंगीबिरंगी पताका व रोषणाई असा माहोल प्रत्येक घरात हमखास असतो. माशेल, सांतईस्तेव्ह, कुभारजुवेतील गणपती देखाव्याचा उत्सव म्हणजे येथील कलाप्रेमींचा सृजनोत्सव. सन 2001 साली दोन हजार एक नारळाचा गणपती मुर्ती साकारली त्याला गोवाभरातील गणेश भाविकांनी उत्स्फूर्त दाद दिली. तेथूनच माशेल, कुंभारजुवा, सांतिईस्तेव्ह भागातील गणपती महोत्सवाचा श्री गणेशा झाला. त्यापुर्वी माशेलात प्रसिद्ध चित्रकार कलाकार संजय नावेलकर तसेच सुधाकर धुपकर यांच्या घरात स्वयंचलित देखावे तयार करायचे.
गणपती देखावा कलाकार संजय नावेलकर
माशेल येथील नावेलकर बंधुनी मागील 44 वर्षाच्या कार्यकाळात आपल्या गणपती देखाव्याच्या साधनेत कधीच खंड पडल्याचे ऐकिवात नसल्याची माहिती दिली. 1976 सालापासून चलचित्र, गणपती मुर्ती त्यानंतर एकवीस दिवशीय गणपती देखावा असा गणेश चतुर्थी उत्सवाचा कार्यक्रम असायचा. माशेल भागातील देखाव्यांनी गोव्यातील गणेशोत्सवाला वेगळे स्वरूप प्राप्त करून दिले. केवळ गोवाच नव्हे तर आसपासच्या राज्यातही येथील ख्याती पोचली. 2001 ते 2015 पर्यंत गणपतीच्या अनोख्या व वैशिष्य़पुर्ण कलाकृती साकारून येथील विविध मंडळाच्या कलाकारांनी वेगळेपण जपले आहे.
माशेल येथील साई कला मंडळाबरोबर किर्तीकुमार प्रभू कलाप्रेमी मंडळ, संजय नावेलकर बंधू, विनोद माशेलकर, प्रकाश माशेलकर, भारत जल्मी, विठ्ठल सांस्कृतिक मंडळ बाजारवाडा, मल्लीनाथ स्पोर्टस् क्लब, जुवेचा राजा असे साधारण आठ ते नऊ देखावे कलाप्रेमीना पर्वणी ठरत होते. या कलाकृतीमधील कल्पकता दरवर्षी नाविन्यपुर्ण प्रयोग व त्यातून दिले जाणारे पर्यावरण पूरक संदेश यामुळे कलाकारांच्या सृजनशीलतेला दाद देणार आहे. विविध वस्तूपासून साकारले जाणारे हे गणपती हस्त केलेचे उत्कृष्ट नमूना म्हणावे लागेल. यातील बहुतेक गणपती पर्यावरणपूरक पर्यावरणाचा जतनाचा संदेश देणारे माशेल, सांतईस्तेव्ह, कुंभारजुवा भागातील युवा कलाकारांनी मोठय़ा प्रयासाने ही कला जपली आहे.
गेल्या दोन वर्षापासून माशेल, कुंभारजुवा, सांतईस्तेव्ह भागातील एकवीस दिवसाचा गणपती महोत्सव कोविडमुळे बंद पडला आहे. यंदा हा महोत्सव पुन्हा सुरू होणार असे गोव्यातील लोकांना वाटत होते. परंतू यंदा ही कलाकारांची भेट घेतली असता यावर्षी गणपती साकारण्याची कोणीच तयारी दाखवित नाही. मंडळाच्या जागेवर जाऊन पाहिले तरी काही हालचाली दिसत नाही. याविषयी कलाकार गिरीष नावेलकर यांच्यांशी संपर्क साधला असता गणपती उत्सव साध्या पद्धतीने साकारणार नसल्याचे त्यांनी सांगितले. संपुर्ण गोव्यातील लोकांचे माशेल गाणेशोत्सवाकडे लक्ष असून एकंदरीत परिस्थिती पाहिल्यास यावर्षी तरी महोत्सवाची तयारी दिसत नाही.
सांगडोत्सवाला उत्साह दिसतोय……
कुंभारजुवे येथील सात दिवसाच्या विसर्जनासाठी जुवारी नदीच्या खाडीत सांगडोत्सवाच्या होडीतील चित्ररथ तयारीला लागलेले कलाकार दिसत आहे. कुंभारजुवे व शांतादुर्गेच्या गणपपी विसर्जन सांगडोत्सवाल कुंभारजुवेतील अनेक कलाकार होडय़ामध्ये पौराणिक प्रसंग साकारून उत्सवपुर्ण वातावरणात गणपतीचे निरोप देतात.