विचार स्वरूप उर्जेने बनलेले असते तसेच त्यात भावनिक आणि मानसिक बाबी असतात. एक विचार स्वरूप चांगले तयार किंवा अस्पष्ट असू शकते. विचार जितका स्पष्ट असेल तितका विचार फॉर्म अधिक चांगल्या प्रकारे परिभाषित केला जाईल.
विचार आणि भावना यांचा एकमेकांशी इतका घनिष्ट संबंध आहे की लोक क्वचितच अनुभव न करता विचार करतात किंवा विचार न करता अनुभवतात. दोन्ही उपक्रम एकमेकांशी घट्ट गुंफलेले आहेत.
तर विचार करण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान काय होते?
हे ऍनी बेझंट आणि थियोसॉफिकल सोसायटीच्या चार्ल्स वेस्टर लीडबीटर यांनी त्यांच्या दावेदार निरीक्षणांचा भाग म्हणून स्पष्ट केले. त्यांच्या थॉट फॉम्dर्स (1905) या पुस्तकामध्ये लेखकांनी लिहिले आहे की, ‘प्रत्येक निश्चित विचार दुहेरी प्रभाव निर्माण करतो-एक रेडिएटिंग कंपन आणि एक तरंगता स्वरूप.’ त्यांच्या पुस्तकात लेखकांनी “थॉट फॉर्म्स’’ हा शब्दही मांडला आहे. थॉट फॉर्म ही नवीन संकल्पना नव्हती आणि ती थिओसॉफिकल साहित्याचा भाग म्हणून होती.
मग विचार रूप म्हणजे नक्की काय? विचारांच्या स्वरूपांबद्दल जाणून घेणे महत्त्वाचे का आहे? हे असे विषय आहेत ज्यावर हा लेख चर्चा करेल.
विचार आणि भावना एक विचार स्वरूप तयार करतात. प्राचीन शिकवणींनुसार, आपल्या विचार आणि भावना प्रक्रियेदरम्यान दोन घटना घडतात. पहिले म्हणजे तुम्ही थॉट फॉर्म (किंवा थॉट एंटिटी) तयार करता. विचार स्वरूप हा एक वास्तविक जिवंत प्राणी किंवा अस्तित्व आहे जो विचार प्रक्रियेद्वारे तयार केला जातो.
‘विचार या गोष्टी आहेत- दृढता, सुसंगतता आणि जीवन आहे-की ते वास्तविक अस्तित्व आहेत.’ सामान्यतः थॉट फॉर्म्स सामान्यतः खूप कमकुवत असतात आणि त्यांचे आयुष्य खूप कमी असते. जोपर्यंत तुम्हाला एक शक्तिशाली विचार तयार करण्याची कला आणि विज्ञान माहित नसेल (आम्ही नंतर शक्तिशाली विचार स्वरूपांच्या विषयावर लेखातून चर्चा करू).
विचार स्वरूप उर्जेने बनलेले असते तसेच त्यात भावनिक आणि मानसिक बाबी असतात. एक विचार स्वरूप चांगले तयार किंवा अस्पष्ट असू शकते. विचार जितका स्पष्ट असेल तितका विचार फॉर्म अधिक चांगल्या प्रकारे परिभाषित केला जाईल. तसेच, विचार स्वरूप एकतर सकारात्मक किंवा नकारात्मक असू शकते-एखाद्या व्यक्तीच्या विचारांवर आणि भावनांवर अवलंबून. उदाहरणार्थ, राग नकारात्मक विचार तयार करतो तर करुणा सकारात्मक विचार तयार करतो.
दुसरे म्हणजे, विचार किंवा भावना कृतीदेखील तयार करते, ज्याला मानसिक रेडिएटरी फील्ड म्हणतात. सायकिक रेडिएटरी फील्डची संकल्पना टेलिव्हिजन सिग्नल पाठवणाऱया ट्रान्समिटिंग टॉवरसारखीच आहे. जेव्हा तुम्ही एखाद्या गोष्टीचा प्रकर्षाने विचार करता आणि अनुभवता तेव्हा तुम्हीही त्या उर्जेच्या गुणवत्तेसह ऊर्जा क्षेत्राचे विकिरण करता. बेझंट आणि लीडबीटर यांच्या म्हणण्यानुसार, ‘विकिरण करणारे कंपन’, ‘विचारांचे वैशिष्टय़ व्यक्त करते, परंतु त्याचा विषय नाही.’ किंवा दुसऱया शब्दात व्यक्त केल्यास, विचार फॉर्ममध्ये तुमच्या विचारांची आणि भावनांची अचूक सामग्री असते, तर मानसिक रेडिएटरी फील्डमध्ये फक्त तुमच्या विचारांची आणि भावनांची गुणवत्ता असते..
उदाहरणार्थ, एका व्यक्तीकडून पसरणारा आनंद जवळच्या व्यक्तीमध्ये समान कंपने उत्तेजित करू शकतो. तुमच्या आयुष्यातही हे लक्षात आले असेल. आनंदी असलेल्या व्यक्तीच्या संपर्कात आल्यावर तुम्हाला आनंद होतो कारण ती व्यक्ती आनंदाचे ऊर्जा क्षेत्र पसरवते. तथापि, जेव्हा तुम्ही एखाद्या रागावलेल्या व्यक्तीच्या संपर्कात आलात, तेव्हा तुमच्यावरही परिणाम होतो आणि तुम्हाला खाली ओढले जाते.
विचार संस्था म्हणजे काळजी का?
बेझंट आणि लीडबीटरच्या मते, एखाद्या व्यक्तीकडे निर्देशित केलेल्या विचारांचे निश्चितपणे चिन्हांकित परिणाम होतील. उदाहरणार्थ, प्रेमाचा विचार आणि संरक्षण करण्याच्या इच्छेचा, एखाद्या प्रिय व्यक्तीच्या दिशेने जोरदारपणे निर्देशित केल्याने एक फॉर्म तयार होईल. हे विचार स्वरूप त्या व्यक्तीकडे जाईल ज्याचा विचार केला जाईल आणि एक संरक्षण एजंट म्हणून त्याच्या किंवा तिच्या आभामध्ये राहील. ते सेवा करण्याच्या आणि बचाव करण्याच्या सर्व संधी शोधेल (कार्मिक हक्क असेल तर).
संभाषण देखील खरे आहे. एक नकारात्मक विचार फॉर्म उलट परिणाम होईल. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही अशा वातावरणात (जसे की कार्यालयात) उपस्थित असाल ज्यामध्ये खूप तणाव आणि राग असेल, तर तुम्ही तणावग्रस्त आणि रागात राहाल. हे तेथे उपस्थित असलेल्या तणाव आणि रागाच्या तीव्र मानसिक विकिरण क्षेत्रांमुळे आहे.
नकारात्मक विचारांचे अनेक प्रकार आहेत. अनावश्यक कमकुवत रिमांड आणि टीकेमुळे कमकुवत विचार हे ज्या व्यक्तीवर प्रक्षेपित केले जात आहेत त्यावर गंभीर हानीकारक परिणाम होतात. नकारात्मक विचार स्वरूप, जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या आभा आणि काही चक्रांमध्ये स्वीकारले जाते तेव्हा त्याचा परिणाम खराब आत्म-प्रतिमा, कमी आत्मविश्वास, कमी आत्म-सन्मानावर होतो आणि एखाद्या व्यक्तीच्या भविष्यातील यशात अडथळा निर्माण होतो. हे एक उप-दिनचर्या सादर करण्यासारखे आहे जे तेच नकारात्मक कार्यक्रम पुन्हा पुन्हा चालवते.
आक्रमक विचार (सामान्यतः सेल्समनद्वारे तुम्हाला ज्या गोष्टींची तुम्हाला खरोखर गरज नाही अशा गोष्टी विकत घेण्यासाठी प्रक्षेपित केले जातात), स्नोबिश विचार, वर्णद्वेषी विचार आणि इतरांमध्ये हिंसक विचार यासारखे इतरही बरेच काही आहेत. जाणूनबुजून नाही, हे नकारात्मक कार्यक्रम आणि वाईट परिणाम एकत्र होऊन एक प्रवृत्ती
आहे.
म्हणूनच नकारात्मक विचारांपासून स्वतःचे संरक्षण (किंवा ढाल) शिकणे महत्त्वाचे आहे. आपली जागा शुद्ध करण्यात मदत करणारी तंत्रे शिकणे आणि लागू करणेदेखील महत्त्वाचे आहे.
-आज्ञा कोयंडे