जगात कोटय़वधी लहान-मोठय़ा सजीव प्रजाती आहेत. त्यांचे आयुष्य वेगवेगळय़ा कालावधीचे असते. जन्माला आल्यापासून काही क्षण ते शंभराहून अधिक वर्षे आणि कासवासारख्या प्रजातीच्या संदर्भात तर 200 ते 400 वर्षेही असू शकते. माणूस हा त्याच्या दीर्घायुष्यासाठी ओळखला जातो. अन्य सस्तन प्रजातींच्या तुलनेत त्याच्या शरीराची ठेवण कमजोर असूनही तो अधिक जगतो. याचे कारण माणसामध्ये होणारे अनुवंशिक परिवर्तन (जेनेटिक म्युटेशन) इतर सस्तन प्रजातींच्या तुलनेत अतिशय कमी प्रमाणात असते, असा निष्कर्ष संशोधनातून काढण्यात आला आहे. यासाठी केम्ब्रिज विद्यापीठाच्या एका संशोधक दलाने 16 सस्तन प्रजातींचा अभ्यास करून हा निष्कर्ष काढला आहे.
जगभरातील विविध देशांमध्ये मानवाचे सरासरी आयुष्य 72 वर्षे ते 80 वर्षे असे आहे. माणसापेक्षाही भक्कम दिसणारे प्राणी यापेक्षा बराच कमी काळ जगतात. जिराफाचे सरासरी आयुष्य 24 वर्षे तर श्वानाचे 12 ते 15 वर्षे असते. हत्ती माणसाइतकाच म्हणजे साधारणतः 80 वर्षे जगतो. माणसाचे आयुष्य इतके अधिक का असते? या प्रश्नाचे उत्तर शोधताना संशोधकांच्या दृष्टीला अनेक आश्चर्यकारक बाबी पडल्या आहेत. माणसामध्ये अनुवंशिक परिवर्तनाचे प्रमाण अत्यंत कमी आहे. एक वर्षात माणसामध्ये अशी केवळ सरासरी 47 परिवर्तने घडतात. उंदरांमध्ये ही संख्या 796 इतकी मोठी आहे. परिवर्तन संख्या अधिक असल्यास कर्करोगाचा धोका अधिक प्रमाणात संभवतो. मोठय़ा आकाराच्या प्राण्यांमध्ये कर्करोगाचा धोका अधिक प्रमाणात असल्याचे दिसून आले आहे. अनुवंशिक परिवर्तनाची अधिक संख्या पेशींना कमजोर बनविते आणि त्यामुळे आयुष्य घटते, असे स्पष्ट होते.